|
Górczewska 32. Tablica: "Miejsce uświęcone krwią poległych za wolność ojczyzny. Tu od 5 do 12 sierpnia 1944 w masowych egzekucjach ludności cywilnej hitlerowcy rozstrzelali 12 000 Polaków, a wśród nich chorych i personel szpitala z ulicy Płockiej".
Miejsce zostało poddane kolejnym zmianom.
2 listopada 2009 r. została odsłonięta dodatkowa tablica z czarnego marmuru ze szczegółową informacją o wydarzeniach z 5-12 sierpnia 1944. Obok tablic ustawiono wysoki drewniany krzyż.
W późniejszym czasie drewniany krzyż został wymieniony na metalowy z ciekawą kompozycją umęczonego Chrystusa.
W lipcu 2014 r. dokonano istotnej zmiany kompozycji miejsca pamięci.
Po raz kolejny zamieniono tablicę ze szczegółowym opisem. Zamiast mało czytelnej czarnej tablicy (refleksy od błyszczącej powierzchni) stanęła beżowa tablica o treści:
"MIEJSCE PAMIĘCI NARODOWEJ
TEREN MASOWEGO MORDU
W dniach 5-12 sierpnia 1944 r. na obszarze po obu stronach ul. Górczewskiej od wiaduktu kolejowego za obecną estakadę al. Prymasa Tysiąclecia, niemieckie formacje tłumiące Powstanie Warszawskie spędziły i wymordowały około 12 000 mężczyzn, kobiet i dzieci z dzielnicy Wola.
Byli to mieszkańcy ulic: Działdowskiej, Gostyńskiej, Górczewskiej, Moczydło, Płockiej, Radzickiej (ob. Rabsztyńska), Sokołowskiej, Staszica, Syreny, Szlenkierów, Eustachego Tyszkiewicza, Hipolita Wawelberga, Św. Wojciecha, Zagłoby, Zbożowej, Żytniej i innych.
Wśród ofiar byli pacjenci, lekarze, studenci medycyny i pracownicy Szpitala Wolskiego przy ulicy Płockiej 26 (ob. Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc).
Ciała ofiar zostały spalone w miejscu egzekucji.
Ich popioły przeniesiono 6 sierpnia 1946 r. do kurhanu pod pomnikiem Polegli - Niepokonani na cmentarzu Powstańców Warszawy przy ul. Wolskiej.
ICH ŚMIERĆ JEST CENĄ NASZEJ WOLNOŚCI.
NASZA PAMIĘĆ O NICH ŚWIADCZY O NAS."
Obok tablicy ułożono poziomo kilkanaście kamiennych tablic z nazwiskami i datami urodzenia 1085 znanych ofiar masowego mordu, pogrupowanymi alfabetycznie według ulic ich zamieszkania.
Ważnym elementem architektonicznym jest ażurowa ściana ze stalowej blachy kortenowskiej odgradzająca tablice i krzyż od usytuowanego z tyłu parkingu i pawilonu handlowego. Na miejscu pomnika, parkingu i pawilonu znajdowało się w sierpniu 1944 r. podwórko, na którym były mordowane tysiące ludności cywilnej. Autorem pomnika jest rzeźbiarz Marek Moderau.
Pomnik wybudowano ze środków Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa".
|