Pod koniec 1941 roku Komisja Propagandy Okręgu Warszawskiego ZWZ
(Związek Walki Zbrojnej - organizacja, która dała
początek Armii Krajowej) zorganizowała tajny konkurs na stworzenie symbolicznego znaku Polski Walczącej będącego
przeciwwagą dla wszechobecnej znienawidzonej swastyki hitlerowskiej.
Znak kotwicy nadesłała na konkurs harcerka Hanka Smoleńska z kręgu starszo-harcerskiego "Kuźnica" działająca w ramach
Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". Hanka prowadziła w Biurze Informacji i Propagandy (BiP) dział opieki nad więźniami.
Przekazywała grypsy, zdobywała żywność, nadawała paczki na Pawiak, kontaktowała się z rodzinami.
Ostateczny kształt graficzny kotwicy nadał prawdopodobnie zapomniany dziś artysta grafik Jan Maria Sokołowski.
Kotwica - znak nadziei i symbol Polski Walczącej pojawił się po raz pierwszy na murach Warszawy w marcu 1942. Do
rozpowszechniania znaku wciągnięto młodzież wykorzystując jej naturalne skłonności do pisania na murach. Umęczone
społeczeństwo dostało znak, że okupant nie może czuć się bezkarny. Hanka Smoleńska aresztowana przez Gestapo zmarła
w Oświęcimiu 16 marca 1943. Znak kotwicy przeżył ją.
Kotwica na tarczy z wyobrażeniem muru ceglanego stała się Odznaką Pamiątkową Armii Krajowej zatwierdzoną w lutym 1946 r.
do noszenia na lewej kieszeni munduru. Była przyznawana osobom, których przynależność do Armii Krajowej potwierdziła
Komisja Weryfikacyjna.
Jej otrzymaniu towarzyszyło wydanie odpowiedniej legitymacji. Nadawania odznaki zaprzestano z chwilą ustanowienia Krzyża
Armii Krajowej.
Opis odznaki:
Tarcza z wyobrażeniem muru ceglanego, na środku nałożona błyszcząca kotwica. Biały metal, wymiary 30,7x37,6 mm.
Bardziej szczegółowy opis historii znaku Polski Walczącej znajduje się na stronie Wikipedii.
