W 1940 r. powstało VII zgrupowanie 2 rejonu Obwodu Śródmieście,
przekształcone w pierwszych dniach Powstania w batalion "Ruczaj". W skład batalionu wchodziły kompanie:
"Jastrzębia", "Longa", "Kosmy", "Cegielskiego" oraz dywizjon "Jeleń". Zadaniem zgrupowania na godzinę "W"
było opanowanie al. Szucha i Alej Ujazdowskich (tzw. dzielnicy policyjnej).
Słabo uzbrojone oddziały poniosły ciężkie straty, kompania
"Kosmy" przestała praktycznie istnieć, a kompania "Cegielskiego" wycofała się na ul. Belwederską i na stałe utraciła
łączność ze zgrupowaniem.
5 sierpnia nastąpiła reorganizacja batalionu. Straty
zostały uzupełnione ochotnikami. Po reorganizacji w skład batalionu weszły:
- kompania "Tadeusz",
- kompania "Habdank",
- kompania"Lodecki",
- kompania "Bończa",
- służby.
Dowódca rtm./mjr Czesław Grudziński "Ruczaj".
W sierpniu i wrześniu batalion toczył walki o Dolinę Szwajcarską
na ul. Szopena .
O rozmiarach walk świadczy unikalny w skali Powstania fakt dwukrotnego zawieszenia broni dla zebrania
rozkładających się ciał zabitych z obu stron. Największą akcją batalionu "Ruczaj" było zdobycie budynku Małej PAST-y
na ul. Piusa XI bronionego przez silną 120-osobową załogę niemiecką. Batalion do końca Powstania utrzymał zdobyty przez
siebie teren na ul. Szopena, Koszykowej i Natolińskiej. Walczył do kapitulacji w rejonie: Marszałkowska, plac Zbawiciela,
Koszykowa, Aleje Ujazdowskie, Wilcza.
Opis odznaki:
Krzyż równoramienny imitujący ceglany mur. Na nim okrąg,
w otoku którego napis: RUCZAJ / 1939 AK - 1944. W centrum "kotwica". Odznaka srebrna i patynowana.
Miedź, wymiary 16x16 mm.
Bardziej szczegółowy opis historii batalionu "Ruczaj" znajduje się na stronie Wikipedii.