Ogólnowarszawski Dzień Pamięci Mieszkańców Woli zamordowanych przez Niemców w czasie Powstania Warszawskiego - fotoreportaż.

          5 sierpnia 2010 r. o godz. 18.00 pod Pomnikiem Pamięci 50 tysięcy Mieszkańców Woli zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego usytuowanym na Skwerze Pamięci w rozwidleniu ul. Leszno i Al. Solidarności w Warszawie odbyła się uroczystość "W hołdzie Ludności Cywilnej Woli". W obchodach, którym patronowała Prezydent m. st. Warszawy Hanna Gronkiewicz Waltz wzięli udział przedstawicie władz państwowych i samorządowych, ambasador Izraela, przedstawiciele generalicji, duchowieństwa i organizacji społecznych.




Licznie przybyli powstańcy kombatanci i mieszkańcy Woli.

          

Uroczystość uświetniły liczne poczty sztandarowe oraz asysta żołnierzy kompanii reprezentacyjnej Wojska Polskiego.

          

Posterunek honorowy przy pomniku wystawili żołnierze i straż miejska.




Uroczystość rozpoczęła się odegraniem Hymnu Rzeczpospolitej Polskiej. Później prowadzący odczytał fragment wspomnień jednego z lekarzy Szpitala Wolskiego, któremu udało się zbiec z miejsca masowej egzekucji na Moczydle.




Następnie zabrał głos Edmund Baranowski ps. "Jur", wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, żołnierz batalionu AK "Miotła" Zgrupowania "Radosław", uczestnik walk o Wolę w 1944 r. Podzielił się on swoimo wspomnieniami z pierwszych dni Powstania. Mówił o wspaniałej postawie ludności cywilnej Woli, budującej barykady i karmiącej powstańców. Wspominał również bezsilność i ból powstańców, którzy wobec miażdżącej przewagi nieprzyjaciela nie byli w stanie udzielić pomocy ludności cywilnej mordowanej masowo w części dzielnicy zajętej przez Niemców.




Następnie zabrał głos Jacek Wojciechowicz - wiceprezydent m. st. Warszawy. Na wstępie zawiadomił obecnych, że decyzją Rady Miasta z 15.07.2010 r. 5 sierpnia będzie od tego roku obchodzony jako Ogólnowarszawski Dzień Pamięci Mieszkańców Woli zamordowanych przez Niemców w czasie Powstania Warszawskiego. Następnie podzielił się swą refleksją na temat losów dzielnicy:




"... To, co wydarzyło się sześćdziesiąt sześć lat temu na Woli złowieszczo zapowiedziało zagładę Warszawy i śmierć kolejnych ponad stu pięćdziesięciu tysięcy powstańców i cywilnej ludności stolicy. Trudno dzisiaj o tym wszystkim mówić bez emocji… Te straszne rzeczy robili ludzie. Trudno zrozumieć, jak mogło dojść do takiej straszliwe j zbrodni. Zabijanie niewinnych ludzi jest zbrodnią niewyobrażalną, o której trudno mówić". Wiceprezydent m. st. Warszawy powiedział, że inicjatorami ustanowienia tego święta byli Jerzy Janowski i Janina Mańkowska, rodzeństwo mieszkające w czasie okupacji na Woli, oraz Marta Olejnicka, córka autora i wykonawcy pomnika, przed którym odbywała się uroczystość.




Po oficjalnych wystąpieniach został odczytany Apel Pamięci poświęcony poległym powstańcom i pomordowanym mieszkańcom Woli. Potem żołnierze kompanii reprezentacyjnej oddali salwę honorową. Na zakończenie części oficjalnej liczne delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem, zapalono znicze.




Potem wystąpił wokalny zespół dziecięcy, który wykonał wiązankę piosenek okupacyjnych, partyzanckich i powstańczych.




Ustanowione w 2010 r. święto powstała wskutek uporczywych działań grupy inicjatywnej w składzie Jerzy Janowski, Janina Mańkowska z d. Janowska i Marta Oleśnicka. Brat i siostra w momencie wybuchu Powstania mieli odpowiednio 12 i 10 lat. Cudem uniknęli egzekucji na jednej z wolskich ulic. Aktywne działania grupy doprowadziły do zajęcia w dniu 8 grudnia 2009 r. pozytywnego stanowiska w sprawie święta 5 sierpnia przez Radę Dzielnicy Wola, która 28 grudnia 2009 r. skierowała w tej sprawie pismo do Prezydent m.st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz. W dniu 5 sierpnia 2010 r. odbyło się na Woli jeszcze kilka innych uroczystości. Złożono wieńce i zapalono znicze: - przy ul. Karolkowej 53 pod tablicą, w miejscu gdzie zostały zamordowane harcerki-sanitariuszki,




- przy ul. Wolskiej 40 pod głazem z tablicą upamiętniającą walki żołnierzy batalionu AK "Parasol" ze Zgrupowania "Radosław" w obronie pałacyku Michlera,




- przy ul. Górczewskiej 52, przy zespole pomnikowym pamięci zamordowanych w tym miejscu 12.000 mieszkańców Woli,




- przy ul. Anielewicza 34 pod tablicą w miejscu gdzie żołnierze batalionu AK "Zośka" Zgrupowania "Radosław" uwolnili z obozu na Gęsiówce 348 więzionych tam Żydów; w uroczystości tej również uczestniczył ambasador Izraela.




Materiały dotyczące przebiegu Powstania Warszawskiego na Woli oraz Rzezi Woli można znaleźć na naszej stronie internetowej. Można na niej również poznać na interaktywnej Mapie Pamięci kilkadziesiąt miejsc upamiętnionych tablicami poświęconych tym tematom.

Maciej Janaszek-Seydlitz


Copyright © 2010 SPPW 1944. Wszelkie prawa zastrzeżone.