Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego 1944

Fotoreportaż z otwarcia wystawy "W hołdzie bohaterskim Obrońcom Reduty Kaliskiej" - 2017 r.

2 sierpnia 2017 r. u zbiegu ulic Grójeckiej i Kaliskiej na skwerze im. Reduty Kaliskiej odbyło się uroczyste otwarcie wystawy zatytułowanej "W hołdzie bohaterskim Obrońcom Reduty Kaliskiej", poświęconej żołnierzom Armii Krajowej broniącym Reduty w czasie trwania Powstania Warszawskiego.

Wystawę zorganizowało Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 i Zespół Szkół nr 26 z Warszawy.

autorzy wystawy, na zdjęciu od lewej: Andrzej Gałązka, Halina Grabowska, Karolina Matyjasek, Marek Augustyniak

Celem wystawy jest przypomnienie, że przy ul. Grójeckiej i Kaliskiej trwały zacięte walki powstańcze w obronie dostępu do centrum miasta.

W uroczystości otwarcia wzięli udział przedstawiciele Rady i Zarządu Dzielnicy Ochota. Przewodniczący Rady Dzielnicy Witold Dzięciołowski, Burmistrz Dzielnicy Katarzyna Łęgiewicz, zastępca Burmistrza Grzegorz Wysocki.

Burmistrz Dzielnicy Ochota Katarzyna Łęgiewicz

Wśród licznych gości obecni byli: zastępca Burmistrza Dzielnicy Praga-Południe Piotr Żbikowski,

Piotr Żbikowski - inicjator budowy Pomnika Reduta Kaliska

żołnierze i powstańcy zrzeszeni w Środowisku Żołnierzy Armii Krajowej IV Obwodu Ochota, przedstawiciele Klubu Byłych Więźniów Politycznych Obozu Koncentracyjnego Mathausen- Gusen oraz członkowie Mundurowego Klubu Motocyklowego "Smoking Barrels".

kombatanci i motocykliści

Organizatorów wystawy Środowisko Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 reprezentowali Prezes Maciej Białecki i sekretarz Ewa Furmańska.

Prezes SPPW 1944 Maciej Białecki

na zdjęciu od lewej: Prezes Środowiska Żołnierzy AK IV Obwód Ochota Władysława Marcinkiewicz, Halina Grabowska i Ewa Furmańska - SPPW 1944

W trakcie uroczystości swoimi przeżyciami z Powstania podzielili się Bogdan Bartnikowski oraz Sylwester Kominek ps. "Mścisław".

na zdjęciach od lewej: Bogdan Bartnikowski, Sylwester Kominek ps. "Mścisław"

          Obrona Reduty Kaliskiej trwała od 2 do 10 sierpnia 1944 r. Obronę tworzyły dwa punkty oporu. Jeden mieścił się w fabryce Nasierowskiego przy ul. Kaliskiej 9 pod dowództwem Andrzeja Chyczewskiego ps. "Gustaw", drugi w fabryce Monopolu Tytoniowego ul. Kaliska 1 gdzie dowodził ppor. Józef Zając ps. "Pobóg".
          Wystawa przedstawia sylwetki dowódców obrony Reduty, dyrektora Monopolu Tytoniowego Romana Kubeca - przed powstaniem szefa konspiracji w fabryce, który zginął w jej obronie 7 sierpnia, łączniczki ppor. "Poboga" - Westyny Gójskiej ps. "Wera" oraz mapę Reduty i zdjęcia bronionych zabudowań. Bohaterska obrona Monopolu Tytoniowego trwała 7 dni w czasie, których uniemożliwiono Niemcom przejazd do Śródmieścia w pierwszych dniach Powstania, co pozwoliło na organizację Powstania w centrum miasta i sformowanie zgrupowania "Chrobry II", który skutecznie bronił Domu Turysty przy pl. Starynkiewicza i Dworca Pocztowego w rejonie ulic Żelazna - Chmielna i który pozostał do końca Powstania w posiadaniu powstańców.
          Wobec upadku Monopolu Tytoniowego dalsza obrona Reduty Kaliskiej była niemożliwa. Dowódca por. Andrzej Chyczewski "Gustaw" wydaje rozkaz opuszczenia Reduty i wycofania oddziału do Lasów Chojnowskich. Po przegrupowaniu część oddziału wraca do Warszawy i bierze udział w walkach powstańczych na Mokotowie.

          Dowódca obrony Polskiego Monopolu Tytoniowego Józef Zając urodził się 7.06.1917 r. w Parysowie, pow. Garwolin. Od 1940 roku należy do Związku Walki Zbrojnej. W 1943 roku przenosi się do Warszawy. W konspiracji używał nazwiska Jarzębski i Błażejewski, a po Powstaniu Warszawskim Józef Nowacki. Po wojnie prześladowany przez Urząd Bezpieczeństwa w roku 1947 ucieka z Polski. Zmarł na emigracji w Szwecji 8 października 1989 r.

Wystawa będzie czynna do dnia 2 października 2017 r.

Andrzej Gałązka

redakcja: Maciej Janaszek-Seydlitz

zdjęcia: Paulina Reszka