Cudzoziemcy w Powstaniu Warszawskim 1944

Podsumowanie

          Lektura zaprezentowanego materiału wskazuje na złożoność sytuacji politycznej jak i losów ludzkich rozgrywającego się dramatu 63 dni powstania warszawskiego 1944. Zwykle w walkę zbrojną zaangażowanych jest dwóch przeciwników, w tym przypadku powinni to być Niemcy i Polacy. W realiach powstania zmagania dotyczą przedstawicieli kilkunastu narodów. Po stronie niemieckiej ilościowo walczyło więcej żołnierzy formacji kolaboranckich, niż żołnierzy stricte niemieckich. Po stronie powstańczej procentowy udział żołnierzy cudzoziemców był wprawdzie niewielki ale byli to reprezentanci kilkunastu narodów, a co najważniejsze byli to wyłącznie ochotnicy. Podobnie zresztą jak pozostali żołnierze powstańczej armii.
          W czasie walk powstańczych w Warszawie zaistniało wiele wydarzeń wyjątkowo okrutnych, zaprzeczających poczuciu jakiegokolwiek człowieczeństwa z elementami zwierzęcej przemocy i ludobójstwa. Z drugiej strony zanotowano wiele faktów wyjątkowego bohaterstwa i humanizmu.
          Jedną z przyczyn takiej dynamiki zdarzeń był zapewne fakt, że poza normalnymi przyczynami wynikającymi z uwarunkowań geopolitycznych i historycznych towarzyszących zmaganiom wojennym między wrogimi stronami doszło tu do pierwszej w zasadzie konfrontacji pomiędzy dwoma totalitarnymi systemami: brunatnym faszystowskim i czerwonym komunistycznym. W tym starciu zostały wyłączone wszelkie hamulce nienawiści, pogardy wobec człowieka, osiągania założonych celów bez jakichkolwiek ograniczeń moralnych i społecznych.
          Należy mieć jedynie nadzieję, że wyciągnięta lekcja z tych wydarzeń będzie wystarczającym przykładem pozwalającym na uniknięcie podobnych sytuacji w przyszłości.

Maciej Janaszek-Seydlitz