Batalion "Bończa"

Opis:

         Batalion AK sformowany w Śródmieściu Warszawy w latach 1940-1941 w ramach ZWZ. Batalion zorganizowali oficerowie służby stałej z kręgów kawaleryjskich. Składał się głównie z młodzieży robotniczo-rzemieślniczej i gimnazjalnej z Woli, Powiśla i Starego Miasta.

W momencie wybuchu Powstania w skład batalionu wchodziły:
- 101 kompania,
- 102 kompania,
- 103 kompania.

Dowódca rtm. Edward Sobecki "Bończa"

         W Powstaniu wydzielono jako oddział samodzielny 104 kompanię ZSP wchodzącą wcześniej w skład batalionu.
         W momencie wybuchu Powstania zadaniem batalionu "Bończa" było opanowanie Placu Zamkowego, ruin Zamku Królewskiego, Podzamcza i przyczółka mostu Kierbedzia z silnie obsadzonym przez Niemców domem Schichta. W czasie natarcia, które załamało się w silnym ogniu nieprzyjaciela batalion poniósł ciężkie straty. 103 kompania została całkowicie wybita - ocalało 4 rannych żołnierzy. Od tego momentu batalion walczył w składzie dwóch kompanii. 2 sierpnia po otwartej rekrutacji ochotników skład liczebny batalionu wzrósł do około 300 żołnierzy (przy stanie pierwotnym 1 sierpnia około 140 żołnierzy).
         W ramach zgrupowania "Róg" batalion "Bończa" wraz z batalionem "Wigry" i 104 kompanią ZSP bronił odcinka w rejonie Placu Zamkowego , katedry św. Jana , budynków PKO i ul. Brzozowej. Do momentu wycofania się kanałami ze Starówki batalion stracił około 60% swego stanu.
         2 września resztki batalionu w stanie niepełnej kompanii przeszły kanałami do Śródmieścia. 4 września po krótkim odpoczynku weszły do akcji w obronie Powiśla na odcinku ulic Elektryczna, Zajęcza, Topiel, Tamka. Po upadku Powiśla żołnierze "Bończy" zostali skierowani do obrony Poczty Głównej na Placu Napoleona, którą utrzymali do kapitulacji Powstania.


Opis odznaki:

         Krzyż z nałożoną tarczą, na której umieszczony jest znak zgrupowania "Róg". Na górnym ramieniu krzyża napis BOŃCZA, na pozostałych ramionach numery 3 kompanii: 101, 102, 103.



Bardziej szczegółowy opis historii batalionu "Bończa" znajduje się na stronie Wikipedii.

redakcja: Maciej Janaszek-Seydlitz

opracowanie graficzne: Joanna Janaszek-Seydlitz